Ludzie bardziej dociekliwi już od zarania dziejów zastana­wiali się nad tym, dlaczego istoty ludzkie są tak różne. „Pan Bóg stworzył nas na różne sposoby” — mawiała moja babcia. Przyczyny tych odmienności były interpretowane rozmaicie. Proponowano dla nich wiele rozwiązań. Ludzi starano się w jakiś sposób sklasyfikować i podzielić na podstawie ich cech. W wyniku takiego podziału powstawała typologia połączona zazwyczaj z klasyfikacją według określonych pa­rametrów. Początki klasyfikacji osobowości możemy odnaleźć już w czasach antycznych. Badania naukowe przeprowadza­ne w starożytności z reguły nie mają charakteru aktualnych teorii naukowych, są raczej uważane za kuriozalne zjawiska z zakresu historii rozwoju myśli ludzkiej. Tymczasem typolo­gia osobowości, która powstała w tamtych czasach, zajmuje znaczącą pozycję także w nauce współczesnej. Jest cytowana nie tylko w podręcznikach i traktatach akademickich, ale także używana przez laików w literaturze pięknej lub w mo­wie potocznej.

Anna Piątowska

Witaj! Mam na imię Anna i prowadzę bloga o tematyce finansowej- jest do dla mnie forma podzielenia się wiedzy którą przez lata zdobywałam podczas studiów i w pracy zawodowej. Mam nadzieję, że to co tutaj zamieszczam przypadnie Ci do gustu i zostaniesz ze mną na tym blogu na dłużej.

Stworzenie pierwszej typologii osobowości przypisuje się greckiemu lekarzowi — Galenowi z Pergamonu. Jego patronem duchowym był ojciec medycyny, słynny Hipokrates. W za­leżności od przewagi podstawowych płynów ustrojowych zawartych w ciele człowieka Galen rozróżnił cztery ro­dzaje temperamentów. Przewaga życiodajnej krwi decyduje o powstaniu temperamentu sangwinika, lepki śluz przeważa u flegmatyka, wysoka produkcja żółci powoduje, że mamy do czynienia z cholerykiem, a tak zwana „czarna żółć”, że po świecie chodzą melancholicy’. Te cztery podstawowe płyny miały odpowiadać czterem głównym żywiołom: powietrzu, wodzie, ogniowi i ziemi.

Anna Piątowska

Witaj! Mam na imię Anna i prowadzę bloga o tematyce finansowej- jest do dla mnie forma podzielenia się wiedzy którą przez lata zdobywałam podczas studiów i w pracy zawodowej. Mam nadzieję, że to co tutaj zamieszczam przypadnie Ci do gustu i zostaniesz ze mną na tym blogu na dłużej.

Sangwinik jest człowiekiem żywym, serdecznym, weso­łym, towarzyskim, ciepłym, o wrażliwych reakcjach, optymi­stycznym nastawieniu, łatwo wpadającym w zachwyt. Fleg- matyk jest osobą spokojną, czasem aż za bardzo. Nie tak łatwo jest wyprowadzić go z równowagi, rozkręcić. Jego zachowa­nie odbieramy często jako obojętność, brak emocji, a jego jako osobę o zwolnionych reakcjach, mało ruchliwą, lecz zazwyczaj solidną i przewidywalną. Choleryk bardzo łatwo wpada w złość, bywa rozdrażniony, niezrównoważony. Rze­czywiście można powiedzieć, że rozlała się w nim żółć. Jego emocje są jednak krótkotrwałe. Łatwo jest go rozgniewać, ale równie szybko złość z niego wyparowuje i po chwili już nie pamięta krzywd. Najgorzej w życiu jest prawdopodobnie me­lancholiom. Mają skłonność do smutku i chandry, są wręcz urodzonymi pesymistami. Podobnie jak u flegmatyków, ich reakcje są spowolnione, ale w odróżnieniu od nich są prze­wrażliwieni i trudno się przystosowują do otoczenia. Są wiecznie niezadowoleni. Do starożytnej wizji osobowości wrócimy w dalszej części książki.

Anna Piątowska

Witaj! Mam na imię Anna i prowadzę bloga o tematyce finansowej- jest do dla mnie forma podzielenia się wiedzy którą przez lata zdobywałam podczas studiów i w pracy zawodowej. Mam nadzieję, że to co tutaj zamieszczam przypadnie Ci do gustu i zostaniesz ze mną na tym blogu na dłużej.

Oprócz tego, że teoria Galena była odkrywcza i wpłynęła na powstałą wiele lat później myśl psychologiczną, miała jeszcze jedną istotną cechę. Stworzyła tradycję czterech ty­pów osobowości. Ta liczba okaże się magiczna w następnych próbach konstruowania typologii osobowości, które stop­niowo pojawiały się później. Czwórka odzwierciedla od­wieczną zasadę całości — cztery są na przykład strony świata, ramiona krzyża, pory roku itp. Teorię osobowości Galena przejął niemiecki filozof Im- manuel Kant i ją włączył do swego wielkiego dzieła Antro­pologie. Jego teoria stała się doktryną obowiązującą niemal­że do końca dziewiętnastego wieku. Sangwinik jest tam opisany w następujący sposób²: „Sangwinik to osoba bez­troska i wciąż pełna nadziei. Ogromne znaczenie ma dla niego sprawa, którą się aktualnie zajmuje, ale często już po chwili o niej zapomina. Obietnice składane przez siebie trak­tuje poważnie, lecz ich nie dotrzymuje, dlatego że wcześniej nie przemyśli dokładnie tego, czy będzie ich w stanie do­trzymać. Jest życzliwy, chętnie pomaga innym, ale jest kiep­skim dłużnikiem, ponieważ wciąż odkłada spłatę należno­ści. Bardzo przyjacielski, lubi zabawę, wiecznie zadowolony z życia, nietraktujący nic poważnie, ma mnóstwo przyja­ciół. Z gruntu nie jest zły, ale trudno jest mu pozbyć się złych skłonności. Nawet jeżeli potrafi wzbudzić żal, to szyb­ko zapomina o obowiązku pokuty. Można też wątpić w jego rzeczywiste poczucie winy.

Anna Piątowska

Witaj! Mam na imię Anna i prowadzę bloga o tematyce finansowej- jest do dla mnie forma podzielenia się wiedzy którą przez lata zdobywałam podczas studiów i w pracy zawodowej. Mam nadzieję, że to co tutaj zamieszczam przypadnie Ci do gustu i zostaniesz ze mną na tym blogu na dłużej.

W pracy bardzo szybko się mę­czy i bywa znudzony. Kocha zabawy, w których wciąż jest jakaś zmiana. Wytrwałość nie należy do jego najsilniejszych stron”. Na podstawie tego barwnego opisu prawdopodobnie łatwo przywołać obraz kogoś z naszego otoczenia. Warto jednak przypomnieć, że Kant żył w latach 1724 – 1804. Jego teoria oparta na założeniach Galena ma pewną ce­chę, która jest jednoznacznie odrzucana przez współczesną psychologię. To kategoryzacjatypów osobowości. Ludzi za­liczamy do określonego typu na podstawie obecności lub braku określonych cech. Nie dopuszcza się możliwości ist­nienia typów mieszanych. Na przełomie XIX i XX wieku zanotowano spadek zain­teresowania typologią osobowości. Być może było to zwią­zane z tym, że na skutek rozwoju nauki i techniki oraz zwiększenia możliwości komunikacyjnych świat zaczął się „zmniejszać”, a ludzie postanowili szukać wzajemnych po­dobieństw, a nie różnic. Z pewnością wpływ na to miała też rozwijająca się idea demokracji, w myśl której ludzie są sobie równi (wobec prawa, w czasie wyborów), a tym sa­mym również w jakiś sposób do siebie podobni.

Anna Piątowska

Witaj! Mam na imię Anna i prowadzę bloga o tematyce finansowej- jest do dla mnie forma podzielenia się wiedzy którą przez lata zdobywałam podczas studiów i w pracy zawodowej. Mam nadzieję, że to co tutaj zamieszczam przypadnie Ci do gustu i zostaniesz ze mną na tym blogu na dłużej.

Teorii osobowości było więcej. W 1907 roku E. Adickes sformułował pogląd, że człowiek ma cztery światopoglądy: dogmatyczny, agnostyczny, tradycyjny i innowacyjny. W latach dwudziestych dosyć luźno nawiązał do tego E. Kretschmer, który twierdził, że nienormalne zachowania ludzkie powstają pod wpływem temperamentów podobnych do określonych przez Adickesa. Są to temperamenty: hiperestetyczny, anty- estetyczny, melancholijny i hipomaniakalny. Ludzie rodzą się już z predyspozycją do zbytniej wrażliwości lub nie- wrażliwości, zbytniej powagi lub tendencji do nadmiernego pobudzania. W jego typologii zwraca się uwagę nie tylko na cechy psychiczne, lecz także na budowę fizyczną i wygląd ciała. Wyobrażał on sobie, że z określonym wyglądem ze­wnętrznym związana jest konstrukcja psychiczna. Na tej pod­stawie wyróżnił ni mniej, ni więcej tylko cztery typy osobo­wości: astenik, pyknik, typ atletyczny i dysplastyczny. Astenia to uczucie słabości dotyczące ciała lub duszy, związane z budową ciała lub powstające z różnych przyczyn w trakcie życia. 

Anna Piątowska

Witaj! Mam na imię Anna i prowadzę bloga o tematyce finansowej- jest do dla mnie forma podzielenia się wiedzy którą przez lata zdobywałam podczas studiów i w pracy zawodowej. Mam nadzieję, że to co tutaj zamieszczam przypadnie Ci do gustu i zostaniesz ze mną na tym blogu na dłużej.